ارزیابی برخی خصوصیات ژرم‌پلاسم انار جمع‌آوری شده از استان کرمان

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در ژرم‌پلاسم انار جمع‌آوری شده از استان کرمان، 94 نمونه ژنتیکی از کلکسیون انار بانک ژن گیاهی ملی ایران در یزد مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور 21 صفت کیفی مطابق با توصیف‌نامه بین‌المللی انار ارزیابی شد. بررسی شاخص شانون نشان داد که صفات شکل تحتانی میوه، رنگ دانه و بنیه درخت دارای بیشترین و صفات رنگ شاخه یکساله، عادت رشد و عادت گلدهی دارای کمترین میزان تنوع بودند. تغییرات شاخص شانون در هر یک از انواع ژنوتیپ‌های شیرین، ملس و ترش الگوی مشابهی داشت. دندروگرام تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های شیرین، ملس و ترش را به ترتیب به پنج، هفت و هشت گروه تقسیم نمود. نتایج بررسی باکس‌پلات براساس نواحی منشاء ‌ژنوتیپ‌ها حاکی از تنوع بیشتر در فواصل ژنتیکی نواحی راور، بافت و رفسنجان نسبت به سایر نواحی بود. خاستگاه ژنوتیپ‌های مورد بررسی با استفاده از دندروگرام به پنج گروه تقسیم شد. راور، رفسنجان و بافت در یک گروه قرار گرفتند. جیرفت و شهداد نیز در یک گروه و شهربابک و بم در گروهی جداگانه واقع شدند. نواحی سیرجان و چترود نیز هر یک بطور انفرادی در دندروگرام قرار گرفتند. نتایج تجزیه خوشه‌ای به روش K means مبتنی بر مؤلفه‌های اصلی، نشان داد که براساس شاخص اطلاعات بیزی (BIC) حداکثر میزان تمایز ژنتیکی در 10 = K حاصل می‌شود. صفات شاخص هر یک از گروه‌های دهگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی‌های انجام شده در این تحقیق در زمینه تمایز ژنتیکی و گروه‌بندی ژرم‌پلاسم مورد بررسی، جهت شناسایی ژنوتیپ‌ها و انتخاب نمونه‌هایی با حداکثر میزان تمایز در مطالعات آینده، قابل بهره‌برداری می‌باشد.